Böyük Partlayış
Bele bir sual : Genişlenen kainat bes neyin içinde genişlenir? Axı xaricinde nese olmalı deyil?
Fizikler, genişlenen bir kainatı daha gözel anlatmaq üçün bele bir misaldan istifade edirler : Şar misalı. Şarın sethine çekilmiş qara nöqteler düşünün. Bu qara nöqteler qalaktikalar olsun. Şarın köpmesi de kainatın genişlemesini temsil etsin. Şar köpdükce, qara nöqteler arasındakı mesafe de artacaq. Onu da deyim ki, benzetmeni sırf eyni olaraq anlayıb, şarın içi ile kainat arasında da benzerlik axtarılır. Amma bu misal sırf genişlemeni göstermek üçün verilir.
Niye bunu anlatdım? Çünki yuxarıda yazdığım sual da bu tip eynileşdirmelerden töreyir. Kainat öz içinde vardır. İnanmaq belke çetindir, amma kainat başqa bir şeyin içinde olmadan genişleyir !
Eynşteynin Nisbilik Nezeriyyesi kainata yeni bir baxış getirdi. Nezeriyye yerin cazibe qüvvesini ( qravitasiya ) bir qüvve olaraq yox, feza-zaman içindeki eyrilik ( bükülmeler ) olaraq tesvir edir. Ele Böyük Partlayış anına gedile bilmemesinde esas problemlerden biri de budur, önceki ismarışda dediyimiz kimi.
De Sitter de, Eynşteynin tenliklerinden istifade ederek, fezanın daha böyük ölçülere sahib feza daxilinde genişlemek mecburiyyetinde olmadığını göstermişdir.
ardı var...
Material fikrini.de forumundan götürülüb (müellif DeCatte) . Redakte eden: ilmar.
1 комментарий:
Maraqli meqale ve maraqli suallar idi. Mence kainat deyilen anlam bir yox bir nece.. Belke de bir nece yuzdur. Eger kainata nisbi baxsaq agila sigmaz reqem alina biler. Maraqlidir. Kanitin ozu oz gravitasiya quvvesini hardan goturur? Bes kanitda yerleshen ayri-ayri galaktikalar nece kainatda mueyyen fezada asili qala bilir? Qara materiyanin mueyyen hududlari varmi?
ps: torsion nezeriyyesi deyilen shey var. Kainatdan kenar enerjiler. Bu nezeriyye esaslansaq, demeli, kainatdan kenarda da nese var. Eger orda nese olmasaydi, bu torsion enerjiler de olmazdi...
Отправить комментарий